„Piekło muzykantów” Hieronima Boscha

Spójrzmy na sekwencję zapisaną w księdze umieszczonej przez Hieronima Boscha w „Piekle Muzykantów” . Księga znajduje się w lewym skrzydle tryptyku „Tysiącletnie Królestwo”. Widać tam nagich ludzi przygniecionych nieludzkiej wielkości muzycznymi instrumentami. Zapis ujawnia melodię nasyconą trytonami. Tryton to współbrzmienie, na którym nie można zbudować nic sensownego. W Średniowieczu nazywano go diabelskim krokiem. Czy Bosch celowo umieścił trytony w zapisanej przez siebie melodii? Czy jest to melodia szczególnie ”niepoprawna”, „zepsuta”? Czy Bosch wierzył, że ktoś kiedyś odczyta ten zapis i głębiej odczuje piekło muzycznej niemocy?